De sjoel van Haaksbergen stamt uit 1828. Ze mocht worden gebouwd, nadat koning Willem I uiteindelijk toestemming had gegeven voor de bouw van een synagoge in Haaksbergen. Voor die vergunning was dertig jaar gestreden, en uiteindelijk heeft wethouder Jordaan in een kwade brief aan de koning die vergunning afgedwongen. Immers, de Haaksbergse Joden vormden een integraal onderdeel van de lokale gemeenschap en zij bestond volledig uit respectabele mensen, die ook recht hadden op hun gebedshuis.

Van de te slopen Villa de Sloepe, die stamde uit 1737, van de familie Van der Sluijs, werd het sloopmateriaal gekocht en naast het slooppand ontstond de nieuwe sjoel. Details uit 1737 zijn nog goed te zien: de Bentheimer zandstenen grondlaag, de vensterbanken en de gevelsteen zijn opvallende laat-gotische elementen.

De boogspitsramen zijn heel bijzonder voor die tijd. Een ander deel van het gesloopte pand, de zandstenen omlijsting van de hoofdingang, vinden we nu terug in de zijgevel van “De Richtershof,” deel van het Nederlands-Hervormde kerkcomplex even verderop in de Jhr. von Heijdenstraat. Onder de pleisterlaag bevinden zich de roodstenen kloostermoppen, waaruit de hele sjoel is opgetrokken.

Oorspronkelijk zat aan de noordgevel nog het rituele badhuis, het mikwe, vastgebouwd, maar dat is bij de restauratie van 1908 verdwenen. Daarbij werd het toenmalige Joodse schoolgebouw omgebouwd tot mikwe. Dat bevond zich naast de sjoel, en de plaats ervan wordt tegenwoordig gemarkeerd door een heggetje om de bloementuin.

Dat mikwe werd in de zeventiger jaren plotseling gesloopt. De lokale bevolking schrok zo van de gemeentelijke sloopplannen van het sjoelcomplex, dat het een actiecomité oprichtte ter behoud van de synagoge.  Dit heeft uiteindelijk geleid tot behoud van de sjoel, restauratie ervan, en terugkeer tot de bestemming waarvoor het gebouwd was.

Na restauratie in 1982 werd ze het gebedshuis van de Liberaal Joodse Gemeente Twente. Tevens huisvest de sjoel ook een leerhuis, Beit Midrasj “Harei Nitsav” waar op een moderne manier gelernd wordt uit Joodse bronnen en over het Joodse leven van vandaag.

De Stichting Synagoge Haaksbergen stelt ook bij enige regelmaat de sjoel open voor bezichtiging en jaarlijks in april wordt deelgenomen aan het Anne Frank-project, waarbij de Haaksbergse basisschoolkinderen van de groepen 7 en 8 de sjoel bezoeken, naast de moskee en een kerkgebouw.

Dankzij het accurate beheer van de sjoel door de Stichting Synagoge Haaksbergen heeft de LJG Twente de beschikking over dit mooie sjoelgebouw.